İçindekiler
Her Hata Öğretir – Yeter ki Fark Edilsin
Yatırıma yeni başlayan herkesin cebinde biraz heyecan, biraz merak ve azıcık da kafa karışıklığı vardır.
İyi haber şu: Bu tamamen normal.
Daha da güzeli, yapılan her hata aslında sizi daha sağlam ve bilinçli bir yatırımcıya dönüştürme potansiyeline sahip.
Şimdi gelin, borsaya yeni girenlerin en sık yaptığı 5 hatayı birlikte gözden geçirelim.
Kendinizden bir parça bulursanız, yalnız olmadığınızı bilin.
Plansız ve Araştırmasız Yatırım Yapmak
“Herkes alıyor, ben de kaçırmayayım…”
Tanıdık geldi mi?
Yatırıma yeni başlayanların en çok yaptığı şeylerden biri, kulaktan dolma tavsiyelerle işlem yapmak.
Ne şirket bilinir, ne sektörü. Plan da genelde “bakalım ne olacak” şeklindedir.
Bu Neden Oluyor?
Borsa serüveni genellikle bir arkadaş önerisiyle başlar.
“Şu hisse kesin patlayacak” denir. Siz de kaçırmamak için alırsınız.
Ama şirket ne iş yapar? Sektörü ne durumda? Hiç bakılmaz.
Gerçek Bir Senaryo
Ali, arkadaşı “al” dedi diye bir hisseden alım yapar.
Ertesi gün hisse düşer. Neden düştüğünü bile bilmeden, panikle satar.
Oysa dalgalanma normaldir. Ama Ali hazırlıksız yakalanmıştır.
Ne Yapmalı?
Şirketin ne iş yaptığını öğrenin.
Sektöre, son 1 yıla, temettü geçmişine şöyle bir göz atın.
Kendinize sorun: Bu yatırım kısa mı, uzun mu? Ne zaman çıkacağım?
Mini kontrol listesi:
Bu şirketi neden seçtiğimi biliyorum
Yatırım hedefim belli
Stop-loss seviyemi önceden belirledim
“Hemen Kazanmalıyım” Düşüncesi
Borsa bir maraton. Koşunun başında hız yaparsanız çabuk yorulursunuz.
Ama birçok yeni yatırımcı, ilk hisseden sonra hemen kazanç görmek istiyor.
Bu Neden Oluyor?
Sosyal medyada sıkça karşılaşılan “1 günde %10 kazandım” hikâyeleri beklentileri şişiriyor.
Gerçek şu ki: Gerçek kazanç genellikle zamanla gelir.
Gerçek Bir Senaryo
Zeynep, ilk hissesini alıyor. Ertesi gün kâr bekliyor. Hisse yatay gidince sabırsızlanıyor.
Satar. Birkaç gün sonra hisse %15 artıyor ama o artık dışarıda.
Ne Yapmalı?
Hedefiniz kısa vadeli kâr değil, uzun vadeli büyüme olsun.
Sabırlı yatırımcı her zaman avantajlıdır.
Günlük değil, yıllık başarıya odaklanın.
Kendinize sık sık hatırlatın:
Hızlı değil, sağlam kazanmak istiyorum
Kazanç zaman ister
Beklemeyi öğreniyorum
Sürü Psikolojisine Kapılmak
“Bu kadar kişi alıyorsa, bir bildikleri vardır…”
Ama yatırımda kalabalık her zaman doğruyu göstermez.
Bu Neden Oluyor?
Yeni başlayanlar, deneyim eksikliğinden dolayı kalabalığı takip etmeyi güvenli sanabiliyor.
Ama çoğu zaman kalabalık o fırsatı geç kaldıktan sonra keşfeder.
Gerçek Bir Senaryo
Mustafa, sosyal medyada yükselen bir hisseden etkilenir.
Alım yapar ama hisse zaten zirvededir. Düşüş başladığında büyük kayıpla çıkar.
Ne Yapmalı?
Popüler değil, potansiyelli hisselere odaklanın.
Kendi araştırmanızı yapmadan işlem yapmayın.
Verilere dayanmayan yatırımlardan uzak durun.
Hatırlamanız gerekenler:
Kalabalık değil, bilgi yol gösterir
Söylentiye göre değil, analize göre hareket ederim
Yatırım kararlarım bana ait
Zararı Kabullenememek
“Satmazsam zarar sayılmaz” düşüncesi, duygusal bir tuzaktır.
Bazen zararı erkenden kabul etmek, daha büyük zararların önüne geçer.
Bu Neden Oluyor?
Birçok yatırımcı, “belki döner” umuduyla zararda bekler.
Ama bu sırada zarar büyür. Umut rasyonel düşüncenin yerini alır.
Gerçek Bir Senaryo
Ayşe, 15 TL’den aldığı hisse 12 TL’ye düşmesine rağmen “zararına satmam” der.
Hisse 9 TL’ye kadar iner. En sonunda büyük zararla çıkar.
Ne Yapmalı?
Giriş kadar çıkış planı da yapın.
Stop-loss seviyenizi önceden belirleyin.
Disiplinli olun, duygular değil strateji yön versin.
Kendinize şu üç kuralı koyun:
Zararı kabul edebiliyorum
Zamanında çıkarım
Kurallarım var, hislerimle değil verilerle hareket ederim
Tüm Yumurtaları Tek Sepete Koymak (Ya da Sepeti Taşırmak)
Bazıları tüm parasını tek hisseye yükler.
Bazıları da 15–20 hisseyle takip edemeyeceği bir portföy oluşturur.
İki uç da sorunludur.
Bu Neden Oluyor?
Bazısı “az hisseyle büyük kazanç” peşinde,
Bazısı “çok çeşit, az risk” mantığında ama fazlalık kontrolden çıkar.
Gerçek Bir Senaryo
Emre, tüm yatırımını tek hisseye koyar. Hisse düşer, portföy çöker.
Psikolojik baskı büyür, panik kararlar başlar.
Ne Yapmalı?
4–7 hisse genelde ideal bir sayı.
Sektörel çeşitlilik sağlayın ama her birini takip edebileceğiniz kadar az olsun.
Dengeli, sürdürülebilir bir yapı kurun.
Portföyünüzü değerlendirirken:
Takip edebileceğim kadar hisse var
Aşırı yüklenmiyorum
Farklı sektörlerden seçim yaptım
Her Hata Bir Öğretmendir
Bu hatalardan birini, belki birkaçını yaptıysanız: Normal.
Yatırımda en iyi öğretmen, bizzat yaşanan deneyimdir.
Ama aynı hatayı tekrar yapmamak, sizi bilinçli bir yatırımcı yapar.
Yatırım sadece kazanç değil; sabır, denge ve farkındalık işidir.
MT Global olarak yalnızca hangi hisseleri almanız gerektiğini söylemiyoruz.
Aynı zamanda nasıl düşünmeniz gerektiğini,
duygularınızı nasıl yönetebileceğinizi,
ve sağlam stratejilerle nasıl ilerleyebileceğinizi anlatıyoruz.
Eğer sen de bu yolculukta kendine güvenen, bilinçli bir yatırımcı olmak istiyorsan:
Biz buradayız.
Beraber düşünelim, birlikte büyüyelim.