Borsa yalnızca hisse alıp satmak değil aynı zamanda bir dili anlamaktır. Bu dilin içinde yer alan terimler karar alırken, analiz yaparken ve piyasayı takip ederken yatırımcının temel araçlarıdır.

Borsa dünyasına yeni adım atanlar için karmaşık görünen bu kavramlar, aslında doğru açıklamalarla oldukça sade ve işlevseldir. Bu içerikte yatırım sürecinizde sıkça karşılaşacağınız 100 temel borsa terimini alfabetik sırayla ve sade kullanım senaryolarıyla birlikte derledik.

Her terim teorik bilgiyle birlikte pratikte nasıl kullanıldığını gösteren kısa örneklerle desteklendi. Borsa yolculuğunuza daha sağlam adımlarla devam etmek için bu rehberi bir başvuru kaynağı olarak değerlendirebilirsiniz

A HARFİ 

1. Açığa Satış Nedir?

Yatırımcının elinde bulunmayan bir hisseyi ödünç alarak satması işlemidir. Amaç, fiyat düşünce tekrar satın alıp yerine koyarak aradaki farktan kazanç sağlamaktır.

–  Hisse X’in 60 TL’den 55 TL’ye düşeceği öngörülüyorsa, açığa satışla 60 TL’den satılır. Fiyat 55 TL’ye indiğinde tekrar alınarak 5 TL fark kâr olarak yazılır.

2. Alış Emri (Buy Order) Nedir?

Borsa sistemine, belirli bir hisse senedinin belirlenen fiyat seviyesinden veya piyasa fiyatından alınması talimatıdır.

– Yatırımcı, Hisse X’i yalnızca 24,50 TL’den almak istiyorsa “limitli alış emri” girerek bu fiyattan otomatik alım emri verir.

3. Aracı Kurum Nedir?

Yatırımcıların borsada işlem yapabilmesi için gerekli altyapıyı sağlayan, lisanslı finansal kuruluşlardır.

– Yatırım hesabı açmak isteyen biri, SPK onaylı bir aracı kurum üzerinden işlemlerini gerçekleştirir, alım-satım emirlerini bu platform aracılığıyla iletir.

4. Arbitraj Nedir?

Aynı menkul kıymetin farklı piyasalardaki fiyat farklarından yararlanarak risksiz kazanç elde etme yöntemidir.

– Hisse X, Yurt içi piyasada 80 TL, yurt dışı piyasada 82 TL’den işlem görüyorsa, arbitraj işlemiyle düşük fiyattan alınıp yüksek fiyattan satılarak kâr elde edilir.

5. Ask Fiyatı (Satış Fiyatı) Nedir?

Satıcıların, sahip oldukları menkul kıymet için belirledikleri satış fiyatıdır. Alış fiyatından yüksektir.

–   Hisse X’in alış fiyatı 23,00 TL, satış fiyatı 23,20 TL olarak sistemde görünüyorsa, piyasadan alım yapmak isteyen yatırımcı 23,20 TL’den alım yapar.

 B HARFİ 

6. BIST 100 Endeksi Nedir?

Borsa İstanbul’da işlem gören en likit ve yüksek piyasa değerine sahip 100 şirketin performansını gösteren endekstir.

–   BIST 100 endeksi gün içinde %2 artış gösteriyorsa, genel piyasa eğilimi pozitif seyrediyor ve çoğu hisse senedi bu hareketten olumlu etkileniyor olabilir.

7. Bilanço  Nedir?

Bir şirketin belirli bir tarihteki finansal durumunu, varlıklarını, yükümlülüklerini ve özkaynağını gösteren temel finansal tablodur.

–   Hisse X’e yatırım yapılmadan önce, şirketin bilançosu incelenerek borç oranı ve özkaynak yapısı değerlendirilir.

8. Boğa Piyasası  Nedir?

Uzun süreli fiyat artışlarının yaşandığı, yatırımcı güveninin ve alım iştahının yüksek olduğu piyasa dönemidir.

–   Endeksin aylardır yükseliş trendinde olması ve işlem hacminin artması, boğa piyasasının devam ettiğine işaret eder.

9. Bono  Nedir?

Kısa vadeli borçlanma araçlarıdır. Devlet veya özel sektör kuruluşları tarafından sabit getiri sağlamak üzere ihraç edilir.

–   Piyasa dalgalıysa ve düşük riskli yatırım tercih ediliyorsa, 6 ay vadeli devlet bonoları tercih edilerek sabit getiri sağlanabilir.

10. Brüt Takas Nedir?

Bir hissede alınan pozisyonun aynı gün içerisinde satılamamasını ifade eden uygulamadır.

–   Hisse X için brüt takas uygulanıyorsa, o gün içinde alınan hisseler en erken T+2 gününde satılabilir. Gün içi al-sat mümkün değildir.

 E HARFİ

11. Endeks  Nedir?

Borsada işlem gören belirli şirketlerin performansını izlemek için oluşturulan gösterge niteliğindedir

–   Yatırımcı genel piyasa yönünü görmek için BIST 100 veya BIST 30 gibi endekslerin hareketini takip eder

12. Emir Tipi  Nedir?

Borsada alım satım yapılırken verilen emirlerin farklı şekillerde tanımlanmasıdır örneğin limitli emir piyasa emri gibi

–   Yatırımcı Hisse X’i 22 TL’den almak istiyorsa limitli emir girer böylece fiyat bu seviyeye gelmeden işlem gerçekleşmez

13. Eşik Değer  Nedir?

Bir hisse veya endeks için önceden belirlenmiş teknik ya da psikolojik sınır seviyesidir

–   Hisse X 100 TL eşiğini kırarsa teknik olarak yeni bir yükseliş dalgası başlayabilir algısı oluşur

14. ETF (Borsa Yatırım Fonu) Nedir?

Bir endeksi ya da varlık sepetini birebir takip eden ve borsada hisse gibi işlem gören yatırım fonudur

–   Yatırımcı doğrudan hisse seçmek istemiyorsa enerji sektörünü takip eden bir ETF alarak bu alana yayılmış yatırım yapabilir

15. Etkin Piyasa Hipotezi Nedir?

Tüm bilgilerin fiyatlara yansıdığı ve kimsenin sistematik olarak ekstra kazanç sağlayamayacağı varsayımıdır

–   Bu hipoteze inanan yatırımcı teknik analiz ya da haber takibi yerine endeks fonlarını tercih ederek pasif strateji izler

16. Emisyon Primi Nedir?

Yeni ihraç edilen hisselerin nominal değerinin üzerinde satışından elde edilen farktır

–   Şirket nominal değeri 1 TL olan hisseleri 2 TL’den satarak 1 TL emisyon primi elde eder bu da sermayeye katkı sağlar

17. Enflasyon Korumalı Tahvil Nedir?

Getirisi enflasyona endeksli olan devlet iç borçlanma senedidir

–   Yatırımcı enflasyonun yüksek olduğu bir dönemde sabit getirili ürünler yerine bu tür tahvilleri tercih ederek reel kazanç elde etmeyi hedefler

18. Endeks Bazlı Devre Kesici Nedir?

Endekslerde yaşanan ani düşüşlerde tüm piyasada işlemleri geçici süreyle durduran sistemdir

–   BIST 100 yüzde 5 düşerse devre kesici devreye girer ve işlemler 15 dakika durdurulur bu panik satışların önüne geçmeyi amaçlar

19. Elde Tutma Süresi (Holding Period) Nedir?

Bir varlığın alım tarihi ile satım tarihi arasındaki süreyi ifade eder

–   Yatırımcı kısa vadeli al sat yerine bir hisseyi 12 ay boyunca portföyünde tutarak uzun vadeli yatırım stratejisi izleyebilir

20. Etkin Getiri Nedir?

Bir menkul kıymetin tüm maliyetler ve getiriler dahil edildiğinde sağladığı gerçek getirisidir

–   Temettü ödemesi ve bedelsiz sermaye artırımı gibi unsurlar etkin getiri hesabına dahil edilir bu nedenle sadece fiyat artışı yeterli olmaz

 F HARFİ

21. F/K Oranı (Fiyat/Kazanç Oranı) Nedir?

Bir hissenin piyasa fiyatının hisse başına düşen net kâra oranıdır şirketin piyasa değerlemesinde kullanılır

–   Hisse X’in fiyatı 30 TL hisse başına kârı 3 TL ise F/K oranı 10’dur bu rakam sektöre göre pahalı veya ucuz yorumlanabilir

22. Faiz Oranı Nedir?

Paranın belirli bir süreyle kullanımına karşılık talep edilen getiri oranıdır makroekonomik etkisi güçlüdür

–   TCMB politika faizini artırdığında mevduatlar daha cazip hale gelir hisse piyasasında ise kısa vadede baskı oluşabilir

23. Fibonacci Düzeltme Seviyeleri Nedir?

Teknik analizde fiyatların geri çekileceği tahmini seviyeleri belirlemek için kullanılan matematiksel oranlardır

–   Hisse X yükseldikten sonra yüzde 38,2 seviyesine geri çekildiğinde bu nokta alım fırsatı olarak değerlendirilebilir

24. Finansal Kaldıraç Nedir?

Şirketin varlıklarını finanse etmek için borç kullanma oranıdır hem risk hem getiri potansiyelini artırır

–   Kaldıraç oranı yüksek olan bir şirket ekonomik dalgalanmalarda daha kırılgan olabilir bu nedenle yatırımcı borç yapısını analiz eder

25. Fon Nedir?

Yatırımcılardan toplanan paraların profesyonel yöneticiler tarafından çeşitli araçlara dağıtılarak değerlendirildiği yatırım aracıdır

–   Bireysel hisse seçmek istemeyen bir yatırımcı teknoloji ağırlıklı bir hisse senedi fonu alarak sektörel yatırım yapabilir

26. Forward Sözleşme Nedir?

Tarafların gelecekteki belirli bir tarihte belirli bir fiyattan alım satım yapmayı taahhüt ettiği türev sözleşmedir

–   İhracat yapan bir şirket döviz riskini sabitlemek için forward sözleşmesi ile kur seviyesini bugünden sabitleyebilir

27. Formasyon Nedir?

Grafiklerde belirli fiyat hareketlerinin oluşturduğu teknik şekillerdir yatırımcıya olası yön hakkında ipucu verir

–   Omuz baş omuz formasyonu tamamlandıysa analistler fiyat düşüşü beklentisini güçlendirebilir

28. Fon Getirisi Nedir?

Bir yatırım fonunun belirli bir dönemdeki toplam değer artış oranıdır

–   A fonu son 1 yılda yüzde 32 getiri sağlamışsa bu oran fonun geçmiş performansını gösterir ancak gelecek garantisi değildir

29. Faaliyet Kârı Nedir?

Şirketin ana iş kolundan elde ettiği kârdır diğer gelir ve giderler hariçtir

–   Şirketin faaliyet kârı büyüyorsa ana iş modelinin sağlıklı olduğu yorumu yapılabilir bu yatırım kararı için önemlidir

30. Finansal Tablolar Nedir?

Bir şirketin mali durumunu gösteren bilanço gelir tablosu ve nakit akış tablosu gibi belgeler bütünüdür

–   Uzun vadeli yatırım kararında yatırımcı şirketin son 4 çeyrek finansal tablolarını karşılaştırmalı inceler

 G HARFİ

31. GAP (Fiyat Boşluğu) Nedir?

Bir hissenin açılış fiyatının bir önceki kapanıştan belirgin şekilde farklı olmasıyla oluşan grafik boşluğudur

–   Hisse X bir gün 25 TL’den kapanıp ertesi gün 27 TL’den açılmışsa grafik üzerinde 2 TL’lik bir gap oluşur bu boşluk ileride fiyat tarafından doldurulabilir

32. Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) Nedir?

Portföyü ağırlıklı olarak gayrimenkul projelerine veya gelir getiren taşınmazlara yatırılan halka açık şirket yapısıdır

–   Konut piyasasına doğrudan yatırım yapmadan bu sektörden pay almak isteyen bir yatırımcı GYO hisselerine yatırım yapabilir

33. Geçici İşlem Durdurma Nedir?

Bir hisse senedinde olağandışı fiyat hareketi veya bilgi eksikliği durumunda geçici süreyle işlemlerin durdurulmasıdır

–   Hisse X ani yüzde 20 yükseldiğinde ve KAP açıklaması gelmediğinde Borsa İstanbul geçici işlem durdurma uygulayabilir

34. Gelir Tablosu Nedir?

Şirketin belirli bir dönemde elde ettiği gelirler ile giderlerini ve net kârını gösteren finansal tablodur

–   Yatırımcı net kâr artışının nereden kaynaklandığını analiz etmek için gelir tablosundaki satışlar ve faaliyet giderlerine bakar

35. Genel Kurul Nedir?

Halka açık şirketlerde ortakların yıl içinde karar almak üzere toplandığı resmi platformdur temettü kararı da burada alınır

–   Şirket temettü dağıtımı yapacaksa bunun oranı ve tarihi genel kurul toplantısında karara bağlanır

36. Getiri Eğrisi Nedir?

Farklı vadelerdeki faiz oranlarını gösteren grafik yapısıdır ekonomi ve faiz beklentileri hakkında fikir verir

–   Ters eğrili bir getiri eğrisi oluşursa piyasa resesyon beklentisini yansıttığı şeklinde yorumlanabilir

37. Gün İçi İşlem (Intraday) Nedir?

Aynı gün içinde açılan ve kapatılan pozisyonlara verilen isimdir genellikle kısa vadeli yatırım stratejisine dayanır

–   Yatırımcı sabah 10.00’da aldığı Hisse X pozisyonunu öğleden sonra kârla satar ve günü kapatır bu işlem gün içi işlem olarak değerlendirilir

38. Güçlü Direnç Nedir?

Bir hissenin geçmişte tekrar tekrar kıramadığı ve satış baskısıyla karşılaştığı fiyat seviyesidir

–   Hisse X 48 TL seviyesini son 3 denemede geçemediyse bu seviye güçlü direnç olarak takip edilir

39. Günlük Ortalama Hacim Nedir?

Bir hisse senedinin belli bir dönemdeki işlem hacminin gün başına düşen ortalamasıdır likiditeyi gösterir

–   Hisse X’in son 20 günlük ortalama hacmi 12 milyon lot ise günlük alım satım kapasitesi hakkında fikir verir bu yatırımcı için önemlidir

40. Göreli Güç Endeksi (RSI) Nedir?

Teknik analizde kullanılan ve bir hissenin aşırı alım ya da aşırı satım bölgesine girip girmediğini gösteren osilatördür

–   RSI 70’in üzerine çıktıysa hisse aşırı alım bölgesine girmiş olabilir bu durumda düzeltme ihtimali artar

 H HARFİ

41. Hacim Nedir?

Bir hisse senedinde belirli bir zaman diliminde gerçekleşen toplam işlem miktarını ifade eder piyasanın likiditesini gösterir

–   Hisse X’in fiyatı yükselirken işlem hacmi artıyorsa bu yükselişin güçlü olduğu yorumlanabilir düşük hacimli yükselişler zayıf kabul edilir

42. Halka Arz Nedir?

Bir şirketin hisselerinin ilk kez yatırımcılara sunularak borsada işlem görmeye başlamasıdır

–   Yeni bir şirket halka arz edildiğinde yatırımcılar belirlenen talep toplama günlerinde emir girerek hisse alımı yapabilir

43. Hareketli Ortalama (MA) Nedir?

Belirli bir periyottaki fiyatların ortalamasını gösteren teknik analiz göstergesidir trend belirlemekte kullanılır

–   Hisse X 50 günlük ortalamanın üzerine çıkmışsa teknik olarak yukarı yönlü bir sinyal oluştuğu kabul edilebilir

44. Hisse Başına Kâr (EPS) Nedir?

Şirketin dönemsel net kârının dolaşımdaki hisse adedine bölünmesiyle bulunur hisse performansını ölçmekte kullanılır

–   Şirket net 100 milyon TL kâr ettiyse ve 50 milyon hisse varsa EPS 2 TL olur yatırımcı bu değeri F/K hesaplamasında kullanır

45. Hisse Geri Alımı Nedir?

Şirketin kendi paylarını borsadan satın alarak toplam pay adedini azaltmasıdır yatırımcıya güven verir.

–   Şirket fiyatın düşük olduğunu düşündüğü dönemlerde geri alım yaparak hisseye destek olabilir bu durumda hisse fiyatı olumlu etkilenebilir

46. Hızlı İşlem Butonu Nedir?

Aracı kurum platformlarında belirli fiyat seviyelerinden anlık alım ya da satım yapılmasını sağlayan pratik arayüz seçeneğidir

–   Volatil piyasa koşullarında yatırımcı hızlı işlem butonunu kullanarak gecikme yaşamadan alım veya satım yapabilir

47. Holding Nedir?

Farklı sektörlerde faaliyet gösteren birçok şirketi bünyesinde barındıran ana şirket yapısıdır

–   Yatırımcı tek bir sektöre bağlı kalmak istemediğinde holding hisselerini tercih ederek çeşitlendirilmiş yatırım yapabilir

48. Hype Etkisi Nedir?

Bir hisse ya da sektörle ilgili beklenti ve haber akışıyla oluşan geçici fiyat yükselişidir genellikle spekülatif olur

–   Hisse X hakkında sosyal medyada yoğun paylaşım yapıldığında fiyat kısa sürede artabilir ancak bu kalıcı olmayabilir dikkatli olunmalıdır

49. Hedef Fiyat Nedir?

Analistler tarafından bir hisse için belirlenen geleceğe dönük değer tahminidir yatırım kararlarında referans olabilir

–   Kurumsal raporda Hisse X için 65 TL hedef fiyat verildiyse yatırımcı bu seviye gerçekleşirse pozisyonunu gözden geçirebilir

50. Hedge (Koruma Amaçlı İşlem) Nedir?

Yatırımı fiyat dalgalanmalarına karşı korumak amacıyla yapılan ters yönlü işlem stratejisidir

–   Döviz geliri olan bir şirket döviz kuru düşüşüne karşı hedge işlemi yaparak bilanço etkisini azaltabilir aynı yöntem yatırımcı tarafından da uygulanabilir

 I – İ HARFLERİ

51. İhraç Nedir?

Bir şirketin finansman sağlamak amacıyla hisse senedi ya da borçlanma aracı satmasıdır

–   Şirket yeni projelerini finanse etmek amacıyla tahvil ihraç ettiğinde yatırımcılara belirli faizle borçlanmış olur

52. İkincil Halka Arz Nedir?

Daha önce borsaya kote olmuş bir şirketin yeniden hisse satışı yaparak sermayesini artırmasıdır

–   Halka açık bir şirket büyüme planlarını finanse etmek için ikinci kez yatırımcılara hisse satışı yapabilir bu da ikincil halka arz olur

53. İlişkili Taraf İşlemleri Nedir?

Şirketin bağlı ortaklıkları ya da yönetimle ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerdir finansal şeffaflık açısından izlenir

–   Ana şirketin bağlı ortaklığına düşük fiyattan ürün satması durumunda bu işlem ilişkili taraf işlemidir yatırımcı için denetimsel önemi vardır

54. İMKB (İstanbul Menkul Kıymetler Borsası) Nedir?

Borsa İstanbul’un eski adıdır 2013 yılında Borsa İstanbul ismini almıştır

–   Eski yatırım raporlarında ya da tarihsel verilerde İMKB adı geçerse bu Borsa İstanbul’un önceki yapısıdır

55. İndikatör Nedir?

Fiyat ve hacim verilerinden türetilmiş grafiksel analiz araçlarıdır teknik analizde sinyal üretmekte kullanılır

–   RSI MACD veya Bollinger Bantları gibi indikatörler hisse senedinde alım satım zamanlamasını desteklemek için kullanılır

56. İnce Hacim Nedir?

Bir hisse senedinde işlem hacminin düşük olması nedeniyle fiyatların daha kolay dalgalanmasıdır

–   Hisse X düşük hacimli işlem görüyorsa büyük alım ya da satım emirleri fiyatı aniden yukarı ya da aşağı itebilir

57. İskonto Oranı Nedir?

Bir nakit akışının bugünkü değerini hesaplamak için kullanılan indirgeme oranıdır şirket değerlemelerinde temel rol oynar

–   Yatırım değerleme modelinde iskonto oranı ne kadar yüksekse gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeri o kadar düşer

58. İştirak Nedir?

Bir şirketin başka bir şirketin sermayesine belirli oranda ortak olmasıdır genelde uzun vadeli stratejiktir

–   Şirket X portföyünü genişletmek için yazılım sektöründe faaliyet gösteren bir şirkete yüzde 30 oranında iştirak edebilir bu da mali tablolarda yansıtılır

59. İtfa Nedir?

Borçlanma araçlarında vade sonunda anaparanın geri ödenmesi işlemidir tahvil ve bono işlemlerinde kullanılır

–   12 ay vadeli tahvilin süresi dolduğunda ihraç eden şirket yatırımcıya anapara ödemesini yapar buna itfa denir

60. İzahname Nedir?

Şirketin halka arz ya da ihraç öncesinde yatırımcıyı bilgilendirmek amacıyla hazırladığı detaylı resmi belgedir

–   Halka arz öncesinde yatırımcılar SPK onaylı izahnameyi inceleyerek şirketin faaliyet alanı finansal durumu ve risklerini öğrenebilir

 K HARFİ

61. Kaldıraç Nedir?

Sermayeye oranla daha büyük pozisyon açmayı sağlayan mekanizmadır potansiyel getiriyi ve riski artırır

–   Vadeli işlemlerde 1’e 10 kaldıraç kullanıldığında yatırımcı 10 bin TL’lik pozisyonu 1.000 TL teminatla açabilir fiyat tersine hareket ederse zarar büyür

62. KAP (Kamuyu Aydınlatma Platformu) Nedir?

Şirketlerin finansal raporlar faaliyet açıklamaları ve özel durum bildirimlerini yayınladığı resmi platformdur

–   Bir hisse ani yükseliş gösterdiğinde yatırımcı KAP üzerinden açıklama yapılıp yapılmadığını kontrol ederek bilgiye ulaşabilir

63. Kar Payı (Temettü) Nedir?

Şirketin dönem sonunda elde ettiği net kârın ortaklara nakit veya hisse şeklinde dağıtılan kısmıdır

–   Şirket yıllık net kârının yüzde 30’unu kar payı olarak dağıtma kararı aldıysa yatırımcı bu ödemeyi temettü tarihi geldiğinde alır

64. Kar Marjı Nedir?

Şirketin satışlarından elde ettiği net kârın satışlara oranıdır kârlılık seviyesini ölçmekte kullanılır

–   Kar marjı yüksek olan bir şirket fiyat rekabetine rağmen istikrarlı gelir üretme potansiyeline sahiptir bu yatırımcı açısından olumlu sinyaldir

65. Katılım Endeksi Nedir?

Faizsiz finans ilkelerine uygun şirketlerin yer aldığı Borsa İstanbul endeksidir

–   Katılım esaslı yatırım yapmak isteyen biri bu endeks içinde yer alan hisselerden portföy oluşturabilir

66. Kısa Pozisyon Nedir?

Fiyatın düşeceği beklentisiyle yapılan işlemdir açığa satış kısa pozisyonun bir örneğidir

–   Hisse X’in düşeceğini düşünen yatırımcı vadeli piyasada kısa pozisyon açarak değer kaybından kazanç sağlamayı hedefler

67. Kitle Fonlaması Nedir?

Bir projenin ya da girişimin finansmanı için çok sayıda yatırımcıdan küçük tutarlı sermaye toplanmasıdır

–   Yeni bir teknoloji girişimi paya dayalı kitle fonlaması yoluyla bireysel yatırımcılardan kaynak toplayabilir bu model SPK tarafından düzenlenmiştir

68. Konsolide Bilanço Nedir?

Şirketin ana faaliyetleriyle birlikte bağlı ortaklıklarının mali tablolarını tek çatı altında sunan bilanço türüdür

–   Holding yapısına sahip bir şirketin finansal analizinde konsolide bilanço esas alınır çünkü grup genelinin mali sağlığı hakkında bilgi verir

69. Korrelasyon Nedir?

İki farklı yatırım aracının fiyatlarının birbiriyle ne derece ilişkili hareket ettiğini gösteren istatistiktir

–   Altın ile dolar arasında negatif korelasyon varsa biri yükselirken diğeri düşme eğilimindedir portföy çeşitlendirmede dikkate alınır

70. Kur Riski Nedir?

Yabancı para cinsinden yapılan yatırımların kur dalgalanmalarından etkilenme riskidir

–   Yatırımcı ABD doları cinsinden tahvil aldığında TL’nin değer kazanması durumunda kârı azalabilir bu da kur riski olarak tanımlanır

 L HARFİ

71. Likidite Nedir?

Bir varlığın değer kaybı yaşamadan hızlıca nakde çevrilebilme kolaylığıdır

–   Hisse X günlük yüksek işlem hacmine sahipse bu hisse likit kabul edilir ve alım satım kolaylığı sağlar

72. Limit Emri Nedir?

Yatırımcının belirlediği sabit bir fiyattan alım veya satım yapmak üzere verdiği emirdir

–   Yatırımcı hisseyi yalnızca 18 TL’den almak istiyorsa sistemde bu seviyeye limitli alış emri girer fiyat oraya gelmeden işlem gerçekleşmez

73. Likidite Riski Nedir?

Yatırım aracının istenilen anda ve istenilen fiyattan nakde çevrilememesi riskidir

–   Hisse Y çok düşük hacimli işlem görüyorsa yatırımcı pozisyondan çıkmak istediğinde alıcı bulamayabilir bu likidite riski oluşturur

74. Lot Nedir?

Borsada işlem gören menkul kıymetlerin adetini ifade eder 1 lot genellikle 1 hisseye karşılık gelir

–   Yatırımcı 1.000 TL ile 10 TL fiyatlı Hisse X’ten 100 lot alım yapar böylece 100 hisseye sahip olur

75. Long Pozisyon Nedir?

Fiyatın yükseleceği beklentisiyle alınan pozisyondur klasik alım yönlü işlemdir

–   Vadeli piyasada yatırımcı endeksin yükseleceğini öngörüyorsa long pozisyon açarak bu beklentiye göre kazanç hedefler

76. Likit Fon Nedir?

Yatırımcının kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmış düşük riskli yatırım fonudur

–   Mevduat vadesini bozmadan kısa süreli değerlendirme yapmak isteyen yatırımcı likit fonu tercih eder aynı gün içinde nakde çevrilebilir

77. Limit Fiyatlı Emir Nedir?

İşlemin sadece belirlenen maksimum veya minimum fiyat seviyesinde gerçekleşmesini sağlayan emir türüdür

–   Satış işlemi için 22 TL limit belirlenmişse fiyat bu seviyeye ulaşmadan satış gerçekleşmez bu da fiyat kontrolü sağlar

78. Leverage (Kaldıraçlı İşlem) Nedir?

Mevcut sermayeden daha yüksek pozisyon alma imkanı sunan işlemdir potansiyel kazancı ve zararı büyütür

–   Forex ya da vadeli piyasalarda 1’e 5 kaldıraç kullanılarak 10 bin TL değerinde pozisyon 2 bin TL teminatla açılabilir

79. Likit Olmayan Varlık Nedir?

Piyasada işlem görmeyen ya da işlem hacmi çok düşük olduğu için hızlıca nakde çevrilemeyen yatırım aracıdır

–   Koleksiyon değeri olan özel bir tahvil likit olmayan bir varlık sayılır çünkü alım satımı için piyasada sınırlı talep vardır

80. Limit Üstü Emir Nedir?

Belirlenen fiyat aralığının üzerinde girilen ve işlem sırasına giremeyen geçersiz emirlerdir sistem tarafından reddedilir

–   Hisse X için tavan fiyat 40 TL ise 42 TL’den girilen satış emri limit üstü olur ve sistemde beklemeye alınmaz

 M HARFİ

81. MACD (Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama) Nedir?

Teknik analizde trendin yönünü ve momentumunu gösteren bir göstergedir

–   Hisse X’in MACD çizgisi sinyal çizgisini yukarı kestiğinde bu durum teknik olarak alım sinyali olarak yorumlanabilir

82. Manipülasyon Nedir?

Piyasa fiyatlarını yanıltıcı şekilde etkilemeye yönelik yasa dışı hareketlerdir

–   Bir hisse hakkında gerçeğe aykırı bilgi yayarak yatırımcıları alım yapmaya yönlendirmek manipülasyon kapsamına girer SPK tarafından cezalandırılır

83. Marjin (Teminat) Nedir?

Kaldıraçlı işlemlerde pozisyon açmak için yatırılması gereken başlangıç teminatıdır

–   Vadeli işlemlerde 100 bin TL’lik pozisyon için yüzde 10 marjin gerekiyorsa yatırımcının 10 bin TL başlangıç teminat yatırması gerekir

84. Mevduat Nedir?

Bankaya yatırılan ve faiz getirisi sağlayan vadeli ya da vadesiz para tutarıdır

–   Piyasa riskinden uzak durmak isteyen yatırımcı TL mevduat hesabında sabit faiz getirisi elde etmeyi tercih edebilir

85. Merkez Bankası Nedir?

Ülkenin para politikasını belirleyen ve para arzını yöneten ana otoritedir

–   TCMB faiz oranını artırdığında bu durum kredi maliyetlerini yükseltebilir borsada ise genelde negatif fiyatlanabilir

86. Momentum Nedir?

Fiyatların hızını ve değişim gücünü gösteren teknik analiz göstergesidir

–   Hisse X hızlı yükseliş sonrası momentum göstergesinde zayıflama görülüyorsa fiyat hareketinin yavaşlaması beklenebilir

87. Manipülatif Haber Nedir?

Fiyatları etkileme amacı taşıyan doğruluğu teyit edilmemiş bilgi ya da haber akışıdır

–   Sosyal medyada yayılan “şirket büyük ortak satışı yapacak” gibi bir bilgi teyit edilmemişse manipülatif olabilir yatırımcı temkinli yaklaşmalıdır

88. Maliyet Ortalaması Nedir?

Birden fazla alım yapıldığında oluşan toplam maliyetin ortalamasıdır yatırımcının pozisyon bazlı kâr zararını etkiler

–   Hisse X 30 TL’den 100 lot 25 TL’den 100 lot alındıysa ortalama maliyet 27.5 TL olur bu seviye referans alınarak işlem değerlendirilir

89. Makas Aralığı (Spread) Nedir?

Alış ve satış fiyatı arasındaki farktır özellikle düşük likidite durumlarında genişleyebilir

–   Hisse X’in alış fiyatı 15.00 satış fiyatı 15.20 ise makas 20 kuruştur yüksek spread yatırımcı için maliyet oluşturur

90. MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu) Nedir?

Borsada gerçekleşen menkul kıymet işlemlerinin kaydını tutan ve saklama hizmeti sağlayan resmi kuruluştur

–   Bir hisse alındığında bu işlem MKK sistemine kaydedilir yatırımcı sahip olduğu lotları e-devlet üzerinden MKK verisiyle görüntüleyebilir

 N – Z HARFLERİ

91. Net Kâr Nedir?

Şirketin vergiler ve tüm giderler sonrası elde ettiği nihai kârdır yatırımcı açısından temel performans göstergesidir

–   Şirketin çeyreklik net kârı yüzde 40 artış göstermişse bu durum hisse fiyatı üzerinde olumlu etki yaratabilir

92. Net Aktif Değeri (NAD) Nedir?

Yatırım fonlarının portföydeki varlıklarının toplam değerinden borçlar çıkarılarak bulunan net değerdir

–   Bir fonun günlük NAD değeri 1.250 TL ise yatırımcı o gün fona bu fiyat üzerinden katılım sağlar

93. Nominal Değer Nedir?

Bir hisse senedinin üzerinde yazılı olan ve genellikle 1 TL olan yasal değerdir

–   Bedelsiz sermaye artırımı yapıldığında yatırımcıya verilen yeni hisselerin nominal değeri dikkate alınarak bölünme gerçekleşir

94. Oynaklık (Volatilite) Nedir?

Bir finansal aracın fiyatındaki kısa vadeli dalgalanma büyüklüğüdür

–   Hisse X günlük yüzde 7 ila 10 arasında hareket ediyorsa yüksek oynaklığa sahiptir bu durum kısa vadeli işlemlerde risk oluşturur

95. Özsermaye Nedir?

Şirketin toplam varlıklarından tüm borçları çıkarıldığında geriye kalan değeridir şirketin gerçek finansal gücünü gösterir

–   Özsermaye büyüyorsa şirket kendi kaynaklarıyla değer üretmeye devam ediyor demektir bu uzun vadeli yatırımcı için olumludur

96. Piyasa Değeri Nedir?

Bir şirketin borsadaki toplam değeridir hisse fiyatı ile dolaşımdaki hisse adedi çarpılarak hesaplanır

–   Hisse fiyatı 50 TL ve toplam 100 milyon hisse varsa şirketin piyasa değeri 5 milyar TL olur bu rakam sektörle karşılaştırılarak analiz edilir

97. Portföy Nedir?

Bir yatırımcının sahip olduğu tüm finansal varlıkların toplamıdır çeşitlendirme açısından kritik önemdedir

–   Yatırımcının portföyü yüzde 40 hisse senedi yüzde 30 fon yüzde 30 mevduattan oluşuyorsa bu dengeli bir dağılım stratejisidir

98. RSI (Göreli Güç Endeksi) Nedir?

Fiyat hareketlerinin hızına ve değişimine göre aşırı alım satım bölgelerini belirleyen teknik göstergedir

–   RSI değeri 30’un altına düşerse hisse aşırı satım bölgesine girmiş olabilir bu noktadan dönüş gelebilir

99. Tavan Fiyat Nedir?

Bir hissenin gün içinde ulaşabileceği maksimum fiyat seviyesidir Borsa İstanbul devre kesici sistemleriyle belirlenir

–   Hisse X açılışta yoğun alım alırsa %10 sınırla tavan fiyat seviyesine ulaşır bu noktada sadece satış emirleri eşleşebilir

100. Zarar Kes (Stop Loss) Nedir?

Belirlenen zarar seviyesinde pozisyonun otomatik kapatılmasıdır riski sınırlamak için kullanılır

–   Hisse X 20 TL’den alındıysa ve stop-loss seviyesi 18 TL olarak ayarlandıysa fiyat bu seviyeye geldiğinde sistem pozisyonu satar ve daha büyük zarar engellenmiş olur